خونريزى از بينى


 

مترجمان* :
دکتر حسن کریمی یزدی
دکتر پدرام مصطفایی



 
هيچ اتفاقى مثل خونريزى از بينى اين فكر را در انسان تداعى نمى‏كند كه چه مقدار خون در سر انسان در حال جريان است، در داخل مويرگ‏هاى بينى، حجم زيادى خون در گردش مى‏باشد. شما هرگز چنين خونى را در زندگى خود نديده‏ايد. تمام دهان و چانه و حتى پيژامه و حوله حمام پر از خون مى‏شود.

با فين، لخته خون را خارج كنيد.
 

قبل از اينكه براى متوقف كردن خونريزى تلاش كنيد، با يك فين شديد محتويات بينى را خارج كنيد. اين كار باعث خارج شدن لخته‏هاى خونى مى‏شود كه رگ‏هاى خونى را باز نگه مى‏دارد؛ رگ‏هاى خونى حاوى الياف ارتجاعى مى‏باشند، اگر بتوانيد لخته را بيرون بياوريد، مى‏توانيد باعث انقباض الياف ارتجاعى نزديك منفذهاى ايجاد شده شويد.

بينى داراى خونريزى را با پنبه مرطوب، پر كنيد.
 

بعضى از متخصصان ما، ضد احتقان‏هاى مخصوص بينى را توصيه مى‏كنند. جرالد پرنيساپيتو )متخصص گوش، حلق و بينى در دانشگاه واشنگتن( سركه سفيد را توصيه مى‏كند. اسيد موجود در سركه به آرامى محل را مى‏سوزاند. ضد احتقان‏ها تنها كنترل موقتى را فراهم مى‏كنند. اگر از آنها استفاده درست نشود، پوشش بينى را مى‏سوزانند.

گاز ساده هم مؤثر است.
 

اگر پنبه در دسترس نداريد، از گاز استريل ساده استفاده كنيد. گاز را قبل از گذاشتن در بينى مرطوب كنيد )هنگام در آودن گاز، دستان را به صورت فنجان درآوريد و آن را پر از آب و گاز را خيس كنيد(. اين كار باعث شل شدن گاز مى‏شود تا درآوردن آن آسان شود.

بخش نرم بينى را فشار دهيد.
 

به محض اينكه در بينى خود دميديد و گاز يا پنبه را در داخل آن گذاشتيد، بخش نرم بينى خود را بين انگشت شست و انگشت اشاره فشار دهيد. فشار را مداوم به مدت پنج تا هفت دقيقه ادامه دهيد. اگر خونريزى بند نيامد، از گاز جديد استفاده كنيد و براى پنج تا هفت دقيقه ديگر فشار دهيد.

صاف بنشينيد.
 

اگر دراز بكشيد و يا سرتان را عقب بگذاريد، خون را قوت مى‏دهيد.

از بسته يخ استفاده كنيد.
 

گاهى وقت‏ها گذاشتن بسته يخ روى پيشانى مى‏تواند تا حدودى كمك كند؛ سرما باعث انقباض خونى و كاهش خونريزى مى‏شود.
تا چند روز بعد از بند آمدن خون، بينى را دستكارى نكنيد.
7 تا 10 روز طول مى‏كشد تا پارگى رگ‏هاى خونى كه منجر به خونريزى شده، ترميم شود.
خونريزى بعد از تشكيل لخته متوقف مى‏شود. اما با روند پيشرفت التيام، لخته به صورت دلمه درمى‏آيد. اگر بينى را در طول هفته بعد پاك كنيد باعث كنده شدن دلمه و دچار خونريزى ديگرى خواهيد شد.

از پماد آنتى‏بيوتيك - استروئيد استفاده كنيد.
 

اگر دو يا سه بار در روز مقدارى از اين پمادها را داخل بينى بماليد، هر گونه باكترى استاف را از بين مى‏برد و جلوى خارش را مى‏گيرد و از كبره بستن موكوس جلوگيرى مى‏كند.

آهن مصرف كنيد.
 

اگر شما به خونريزى بينى حساس هستيد، از مكمل‏هاى آهن استفاده كنيد. آهن يك جزء حياتى هموگلوبين مى‏باشد و نقش كليدى در سلول‏هاى قرمز خون بازى مى‏كند.

مراقب مصرف آسپيرين باشيد.
 

آسپيرين مى‏تواند در ايجاد لخته خون اختلال ايجاد كند اگر به خونريزى بينى حساس هستيد، متخصصان ما توصيه مى‏كنند كه آسپيرين غير ضرورى مصرف نكنيد.

مراقب مصرف ساليسيلات هم باشيد.
 

از مصرف غذاهاى حاوى ساليسيلات بالا خوددارى كنيد. ساليسيلات يك ماده شبيه آسپيرين مى‏باشد كه در قهوه، چاى، اغلب ميوه‏ها و سبزيجات يافت مى‏شود. غذاهاى حاوى اين ماده شامل سيب، آپريكات، همه ميوه‏هاى دسته توت، نعناع، گيلاس، مويز، انگور، كشمش، روغن گانترى، فلفل زنگ سان، هلو، آلو، تانجلو، گوجه، خيار و ترشى مى‏باشد.

فشار خون خود را كنترل كنيد.
 

افراد داراى فشار خون بالا به خونريزى از بينى حساس هستند. بنابراين رژيم غذايى كم چربى و كم كلسترول را پيش بگيريد اگر شما داراى فشار خون هستيد و دچار پارگى رگ خونى شديد، بهتر است كه پارگى خارج حفره كاسه سر اتفاق بيفتد تا داخل آن، چرا كه منجر به سكته مى‏شود - مثل اين است كه خدا به شما دريچه اطمينان داده است.

هوا را مرطوب كنيد.
 

هنگامى كه نفس مى‏كشيد، وظيفه بينى شما كنترل هوايى است كه به ريه‏ها مى‏رود تا هواى مرطوب به ريه‏هاى شما برسد. بنابراين اگر هواى اطراف خشك باشد، وظيفه بينى شما سخت‏تر مى‏شود. يك دستگاه مرطوب كننده خوب مى‏تواند كمك كننده باشد.
دكتر كاتز توصيه مى‏كند كه دستگاه مرطوب كننده را با آب مقطر پر كنيد تا از ناخالصى‏هايى كه در آب شير است ممانعت شود. همچنين مطمئن شويد كه دستگاه را به درستى طبق دستورات كارخانه توليد كننده آن هر هفته به درستى تميز مى‏كنيد - و آن را با مقادير برابر آب و سركه پر كنيد و به مدت 20 دقيقه آن را روشن بگذاريد.

ويتامين C كافى مصرف كنيد.
 

ويتامين C يك ماده اساسى براى تشكيل كلاژن مى‏باشد - و خود كلاژن در سلامت بافت‏هاى بدن نقش دارد - كلاژن موجود در بافت‏هاى راه‏هاى هوايى فوقانى به چسبندگى موكوس كمك مى‏كند و به ايجاد رطوبت و محافظت از پوشش سينوس‏ها و بينى را بر عهده دارد.

هشدار پزشكى
 

هنگامى كه خونريزى از بينى به پزشك احتياج دارد.
 

شما پنبه را داخل بينى‏تان گذاشته‏ايد، فشار وارد كرديد و مدت زمان معينى را صبر كرديد - اما هنوز خونريزى داريد. چه بايد كنيد؟ به طرف اورژانس برويد اگر خونريزى ادامه داشته باشد مى‏تواند شما را بكشد. در موارد نادر، خونريزى مداوم نشانه تومور است. اگر شما پير هستيد و عروق شما انعطاف پذيرى سابق خود را از دست داده باشد، قبل از مراجعه به پزشك بايد بيش از 10 دقيقه صبر كنيد.
اگر از عقب بينى خونريزى داشتيد، در اين حالت هم بايد بلافاصله به اورژانس مراجعه كنيد. و اين زمانى است كه پنبه را در بينى‏تان گذاشته‏ايد و متوجه شديد كه خون به داخل )پشت( گلوى‏تان جريان دارد. خونريزى‏هاى خلفى بينى، احتياج به گذاشتن پنبه از داخل دهان دارد و اين كار را بايد متخصص انجام دهد.

درمان داخل رينگ
 

در مسابقات حرفه‏اى بوكس، شما تقريبا يك دقيقه بين راندها فرصت داريد تا خونريزى از بينى را قطع كنيد. آنجلو داندى، مربى اهل ميامى كه مربى‏گرى 11 بوكسور حرفه‏اى از جمله محمد على و شوگر رى لئونارد را هم عهده‏دار است، تكنيك خاصى در بند آوردن خون دارد.

وى چه كار مى‏كرد؟
 

من يك تكه پنبه مى‏گرفتم و يك فتيله از آن درست مى‏كردم و آن را در آدرنالين 1: 1000 قرار مى‏دادم و به سوراخ بينى فرو مى‏بردم. سپس به كناره بينى فشار وارد مى‏كردم - اگر خونريزى از هر دو طرف بود، فتيله پنبه‏اى را در هر دو سوراخ بينى مى‏كردم و به بوكسور مى‏گفتم كه از دهانش نفس بكشد و سپس يك گاز مى‏گرفتم و در قسمت وسط بينى به شدت فشار مى‏دادم. شما مى‏دانيد كه در كدام قسمت سوراخ‏هاى بينى در ته بينى به هم مى‏رسند؟ شما مى‏توانيد هر چقدر محكم كه بخواهيد فشار دهيد. چرا كه آسيبى وارد نمى‏شود - اين كار به نظر مى‏رسد خونريزى را متوقف كند.
آدرنالين 1: 1000 تنها با تجويز پزشك قابل دسترس است - ماده اوليه آن اپى‏انفرين مى‏باشد كه در تركيب بعضى از داروهاى مربوط به بينى وجود دارد.

در انتخاب قرص‏هاى ضد باردارى محتاط باشيد.
 

استروژن توليد موكوس را تحت تأثير قرار مى‏دهد. هر عاملى كه توازن استروژن را در بدن به هم بزند - مثل يائسگى در زنان - مى‏تواند استعداد به خونريزى از بينى را در فرد افزايش دهد. بعضى از قرص‏هاى ضد باردارى هم اين توازن را بر هم مى‏زنند؛ اگر شما مشكل خونريزى از بينى داريد، در انتخاب قرص‏هاى كنترل باردارى با پزشك خود مشورت كنيد.

سيگار نكشيد.
 

شما مى‏خواهيد كه حفره بينى‏تان را مرطوب نگه داريد؛ سيگار كشيدن در واقع آن را كاملا خشك مى‏كند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،مترجمان : دکتر حسن کریمی یزدی و دکتر پدرام مصطفایی ،انتشارات سپهر اندیشه - 1387

منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387